Interpretacja ZUS z 20-7-2021 r. – WPI/200000/43/495/2021

Składki ZUS a paczki świąteczne dla pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim i rodzicielskim oraz pobierających z tego tytułu zasiłek macierzyński

UZASADNIENIE

Dnia 28 czerwca 2021 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek złożony przez przedsiębiorcę (…) z siedzibą w (…) o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ustawy Prawo przedsiębiorców. Wniosek został uzupełniony pismem złożonym dnia 14 lipca 2021 r.

Wnioskodawca na wstępie wniosku wskazał, że zwraca się z prośbą o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów w zakresie nieuwzględnienia w podstawie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne wartości paczki świątecznej przyznanej z okazji Świąt Bożego Narodzenia, pracownicom przebywającym na urlopach macierzyńskich i rodzicielskich oraz pobierającym z tego tytułu zasiłek macierzyński.

Wnioskodawca wskazuje dalej, że jest międzynarodową firmą z branży kart paliwowych i usług dla transportu, zatrudniającą ponad 250 pracowników. W zeszłym roku, w grudniu 2020 r. pracodawca, na podstawie analizy wyniku finansowego spółki, podjął decyzję o

przyznaniu pracownikom paczek okolicznościowych w związku ze zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia.

Paczki otrzymali wszyscy pracownicy, bez względu na rodzaj umowy o pracę, za wyjątkiem 4 osób, z którymi rozwiązywano w tym miesiącu umowę. Paczki otrzymały także dzieci pracowników, w wieku do 14 lat (inne dla dzieci młodszych, inne dla starszych).

Paczki dla pracowników składały się ze słodyczy, butelki wina, upominków pamiątkowych oraz gadżetów firmowych. Paczki dla dzieci składały się ze słodyczy i zabawek (dla dzieci młodszych, do 1 r.ż – żywność dla niemowląt).

Paczki zostały zakupione ze środków obrotowych firmy. Zarząd przeznaczył na powyższe artykuły określony budżet, a następnie podsumowano wszystkie faktury i podzielono ten koszt na Ilość pracowników oraz dzieci. Wartość ta stanowiła doliczenie do przychodu pracownika i podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.

W przypadku paczki pracownika, jej koszt wyniósł (…) zł w przypadku paczki dla dziecka koszt wyniósł (…) zł.

Przyznawanie paczek świątecznych nie zostało uregulowane w Regulaminie Wynagradzania Pracodawcy. A zatem, decyzja o ich przyznaniu była uznaniowa, wynikała z korzystnej sytuacji finansowej spółki oraz była związana ze zbliżającymi się świętami.

Paczki, o których mowa powyżej otrzymały również pracownice przebywające w tym okresie na urlopach macierzyńskim, rodzicielskim oraz pobierających z tego tytułu zasiłek macierzyński. W tym okresie żaden pracownik nie przebywał na urlopie wychowawczym.

W związku z powyższym, Pracodawca powziął wątpliwość, czy wartość przyznanych paczek powinna stanowić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w przypadku pracowników przebywających na ww. wymienionych urlopach oraz pobierających zasiłek macierzyński, jak również jeśli paczka zostałaby przyznana pracownikowi nieobecnemu ze względu na urlop wychowawczy.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami wartość przyznanych świadczeń z okazji świąt, które zostały sfinansowane ze środków obrotowych należy wliczać do podstawy składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Dotyczy to również świadczeń niepieniężnych, czyli paczek okolicznościowych. Tym bardziej, iż nie zostały uregulowane w przepisach płacowych pracodawcy.

Paczki, które Pracodawca przyznał pracownikom stanowią standardowy przychód ze stosunku pracy (art. 12 ust 1 ustawy o PIT; art. 18 i 20 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych; art. 81 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Istnieje jednak, zdaniem Wnioskodawcy wyjątek od powyższej sytuacji.

Analizując przepisy: art. 6 ust 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz pkt 19 i 18 tejże ustawy można wnioskować, iż należy odróżnić pracowniczy tytuł do podlegania

ubezpieczeniom od tytułu podlegania tym ubezpieczeniom przez osobę pobierającą zasiłek macierzyński lub przebywającą na urlopie wychowawczym.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego czy też zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, jak również przebywanie na urlopie wychowawczym stanowi odrębny tytuł do ubezpieczeń. Osoba przebywająca na ww. nieobecności związanej z macierzyństwem czy rodzicielstwem, jest ubezpieczona nie jak pracownik: odmienna jest podstawa wymiaru ubezpieczenia, odmienny schemat podlegania czy kod ubezpieczonego. Mimo pozostawania w dalszym ciągu w stosunku pracy, to pod względem ubezpieczeniowym następuje Jego zawieszenie.

Jeśli chodzi o odrębność podstawy wymiaru to trzeba uwzględnić, iż zgodnie z treścią art.18 ust. 6 ustawy o sus, podstawę składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe pracowników pobierających ww. zasiłki stanowi kwota tego zasiłku. Natomiast w przypadku pracowników przebywających na urlopie wychowawczym, podstawę wymiaru składek stanowi kwota 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy składek (art. 18 ust 5b ustawy o sus). W tym okresie składki na ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe nie są odprowadzane.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawo do paczki świątecznej nie jest powiązane z okresem świadczenia pracy (z efektami pracy, indywidualnymi osiągnięciami przed rozpoczęciem nieobecności), ale z okresem pobierania zasiłku czy przebywania na nieobecności o której mowa powyżej.

Biorąc pod uwagę powyższe, paczka którą otrzymał pracownik nieobecny z wymienionych powyżej przyczyn, nie stanowi przychodu ze stosunku pracy. Tym bardziej, że nie przysługuje ona za okres świadczenia pracy czyli przed rozpoczęciem danego urlopu. Decyzja o przyznaniu paczek miała charakter uznaniowy, otrzymali je wszyscy pracownicy (za wyjątkiem osób z którymi rozwiązywano umowę), decyzja o jej otrzymaniu nie miała związku z wykonywaną pracą. Dlatego też jej wartość należy wyłączyć z podstawy wymiaru składek tych pracowników.

Podsumowując powyższe należy stwierdzić, iż fakt sfinansowania paczki ze środków obrotowych firmy rodzi obowiązek odprowadzenia wszystkich składek oraz zaliczki na podatek dochodowy. Wyjątkiem będzie stanowiło otrzymanie paczki przez pracowników długotrwale nieobecnych w pracy w związku z macierzyństwem i rodzicielstwem (przebywających na urlopach macierzyńskim, na warunkach macierzyńskiego, rodzicielskim oraz wychowawczym) oraz pobierających zasiłek macierzyński. Zdaniem Wnioskodawcy, wynika to z odrębności tytułu do podlegania ubezpieczeniom oraz tego, iż otrzymana paczka nie ma związku z okresem świadczenia pracy ale z okresem przebywania na danym urlopie i pobierania zasiłku macierzyńskiego.

W odpowiedzi na pismo z dnia 8 lipca 2021r. dotyczące uzupełnienia wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej, złożonego w dniu 28 czerwca 2021, wnioskodawca informuje, że jego wątpliwości dotyczą zdarzenia przyszłego, a wartość świadczeń, o których mowa we wskazanym wniosku, będzie stanowić przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. W ocenie wnioskodawcy, we wniosku, o którym mowa powyżej, podano tylko jeden stan faktyczny („wartość paczki świątecznej, która zostanie przyznana pracownikom z okazji świąt, sfinansowanej ze środków obrotowych pracodawcy, którą otrzymają również pracownicy długotrwale nieobecni w pracy w związku z macierzyństwem i rodzicielstwem, tj. Pracownicy przebywający na urlopach macierzyńskim, rodzicielskim, na warunkach macierzyńskiego oraz wychowawczym, nie powinna stanowić podstawy składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w przypadku tych pracowników, ze względu na odmienny tytuł do podlegania ubezpieczeniom, oraz ze względu na fakt, iż otrzymana paczka nie ma związku z okresem świadczenia pracy, ale 2 okresem przebywania na danej nieobecności”). We wniosku wskazano zatem jedno zdarzenie przyszłe, które dotyczy jednak pewnej szerszej grupy pracowników, nieobecnych w pracy ze względu na wspólną przesłankę (pracownicy przebywający na urlopie macierzyńskim, pracownicy przebywający na urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, pracownicy przebywający na urlopie rodzicielskim, pracownicy przebywający na urlopie wychowawczym). Wnioskodawca potraktował powyższych pracowników łącznie, jako Jedną grupę i w odniesieniu do tej grupy opisał sytuację, co do której prosi o wydanie indywidualnej Interpretacji. A zatem, w ocenie wnioskodawcy, brak jest podstaw do uiszczania dodatkowej opłaty, gdyż grupa pracowników na urlopie wychowawczym, nie stanowi odrębnego stanu faktycznego w sprawie.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku, zważył co następuje:

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców, przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu lub właściwej państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie wyjaśnienia, co do zakresu i sposobu stosowania przepisów, 2 których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej lub składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie (interpretacja indywidualna).

Jednocześnie stosownie do art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Niniejsza interpretacja odnosi się jedynie do sytuacji osób przebywających na urlopach macierzyńskim i rodzicielskim (pobierających zasiłek macierzyński).

Jednocześnie wydając niniejszą interpretację Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie odnosi się do zdarzeń przeszłych i nie ocenia prawidłowości postępowania wnioskodawcy co do świadczeń już przyznanych pracownikom.

Stanowisko wyrażone przez wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w trybie art. 34 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców w przedmiocie dotyczącym nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości paczek świątecznych przyznawanych z okazji Świąt Bożego Narodzenia przez pracodawcę pracownikom w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim oraz pobierania z tego tytułu zasiłku macierzyńskiego, uznać należy za prawidłowe.

Źródłem istnienia obowiązku ubezpieczeń społecznych jest posiadanie tytułu do objęcia tymi ubezpieczeniami. W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej są pracownikami.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 19 tej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na terenie Rzeczpospolitej Polskiej są osobami przebywającymi na urlopach -wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Z treści art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021r., poz.1133) wynika, że zasiłek macierzyński przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz okres urlopu ojcowskiego.

Pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny tytuł (niż stosunek pracy) do ubezpieczeń społecznych.

Treść art. 18 ust. 6 ww. ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje, że w tym okresie pracownik nie podlega pracowniczym ubezpieczeniom społecznym, a podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi kwota tego zasiłku.

Powyższe oznacza, że za okres przebywania pracownika na urlopie macierzyńskim, ojcowskim, rodzicielskim oraz urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego nie uwzględnia się w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dodatkowych świadczeń związanych z zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy.

W związku z powyższym wartość dodatkowych świadczeń w postaci paczek świątecznych przyznawanych z okazji Świąt Bożego Narodzenia uzyskanych przez pracowników w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, ponieważ prawo do tych świadczeń nie przysługuje za okres świadczenia pracy, tylko z racji pobierania zasiłku macierzyńskiego. Biorąc pod uwagę treść przepisów art. 11 i art. 12 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z których wynika między innymi, że osoby pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu i wypadkowemu, wartość świadczeń w naturze nie stanowi również podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia.

Zauważyć należy również, że zasiłek macierzyński nie stanowi podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne – art. 81 w związku z art. 66 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r, o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1285|, 3 w konsekwencji od wartości świadczeń niepieniężnych finansowanych przez pracodawcę pracownikom w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego w związku z przebywaniem na urlopie macierzyńskim lub rodzicielskim nie opłaca się składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Wobec powyższego z uwagi na fakt. iż pobieranie zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny tytuł (odrębny niż stosunek pracy) do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego I rentowych zaś wartość udostępnianych przez wnioskodawcę świadczeń pozapłacowych dla pracowników w okresie faktycznego nieświadczenia pracy i niepodlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu stosunku pracy nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy, gdyż prawo do tego świadczenia tj. paczek świątecznych przyznawanych z okazji Świąt Bożego Narodzenia, nie przysługuje za okres świadczenia pracy, lecz z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego albo zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a więc odrębnego od stosunku pracy tytułu do ubezpieczeń społecznych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z powyższym stanowisko wnioskodawcy w części dotyczącej nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości paczek świątecznych przyznawanych z okazji Świąt Bożego Narodzenia w okresie przebywania na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim oraz pobierania z tego tytułu zasiłku macierzyńskiego, uznać należało za prawidłowe.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: https://bip.zus.pl

Wytłuszczenia dokonane przez redakcję